Thành phần dinh dưỡng của trái quách

Trái quách là loại quả có hình dạng và mùi vị cực độc đáo với nhiều thành phần dinh dưỡng khác nhau, rất tốt cho sức khỏe của con người bởi vô số công dụng mà nó đem lại như: chống viêm ruột, bổ dưỡng,… Cùng chúng tôi tìm hiểu về loại quả này.

Trái quách là gì?

Trái quách là trái của cây quách, hoặc còn có một cách gọi tên khác là cây cần thăng. Đây là loại trái thuộc họ Cam (Rutaceae), là loại cây gỗ nhỏ và thường có nhiều gai chắc, sắc nhọn. Thông thường thì trồng cây khoảng 4 – 7 năm là cho trái, lá có điểm thêm tuyến thơm, lá chét cuối có hình trứng ngược và dài tới 4cm. Hoa của cây này thường có màu trắng kem, xanh lục hoặc hơi hồng tía, thành các chùm đơn ở kẽ lá và ngắn hơn quả.

Quả thì có dạng quả mọng và gần đầu có hình cầu. Quả thường có vỏ dày hóa gỗ, màu trắng hoặc hơi xám, loang lổ kiểu hạt ti li. Phần thịt ở bên trong gồm nhiều sợi cứng, những hạt bám trên đó. Khi quả chưa chín thì có phần thịt màu trắng, còn khi chín phần thịt sẽ chuyển sang màu nâu sẫm cho tới màu đen. Nếu để chín quá thì sẽ bị lên men.

Cây này có nguồn gốc từ vùng sinh thái Indomalaya, cây tập trung nhiều ở Ấn Độ, Sri Lanka, Đông Dương,… Ở Việt Nam thì cây quách tập trung chủ yếu ở những tỉnh đồng bằng sông Cửu Long, nhiều nhất là ở tỉnh Trà Vinh. Cây quách thường mọc rải rác trong rừng, tiếp đó người dân trồng lấy bóng mát cũng như lấy quả. Cây thường ra hoa vào tháng 2 – 3 còn mang quả vào tháng 10 – 11 cho đến năm sau.

Bộ phận sử dụng chủ yếu của trái quách là phần thịt quả. Quả khi chín sẽ tự rụng xuống. Bởi lớp vỏ quả đã hóa gỗ dày cứng rắn, chắc chắn nên trái quách khi rụng hoàn toàn còn nguyên vẹn.

Thành phần hóa học

Trong 100g thịt quả ăn được của trái quách thì có tới 74g nước, 8g protid, 1.5 liquid, 7.5 carbohydrate và 5g tro. Còn phần thịt quả khi đã phơi khô thì có 15% acid citric, một lượng K, Ca và muối Fe. 

Theo các nghiên cứu cho thấy toàn bộ cây quách đều dùng được, đặc biệt là quả chín có giá trị dinh dưỡng cực kỳ cao. Thịt quả quách chứa nhiều nước, đường, đạm, chất xơ và chất béo,… Không chỉ vậy thịt quả còn chứa nhiều hoạt chất như: tanin, flavonoid,…

Xem thêm: Các loại cháo dinh dưỡng tốt bạn nên biết

Công dụng của trái quách

Trái quách có nhiều công dụng khác nhau mà bạn có thể tham khảo dưới đây:

Chữa táo bón

Trong trái quách chứa nhiều chất xơ có vai trò tăng co bóp đường ruột và làm sạch ruột để chống táo bón, trĩ.

Thanh nhiệt

Trái quách chín là có thể ăn được luôn hay dầm đá đường để làm thức uống thanh nhiệt cực tốt. Bởi loại quả này chứa nhiều vitamin C và chất khoáng. Nên nếu sử dụng nó trong thời gian dài còn có thể giúp ngăn ngừa và hỗ trợ điều trị tốt hội chứng thiếu vitamin C mãn tính – bệnh scurvy.

Tăng cường hệ miễn dịch

Flavonoid là một hoạt chất có khả năng chống oxy hóa cực mạnh. Không chỉ vậy đây còn là yếu tố không thể thiếu để cơ thể có thể hấp thụ được vitamin C – chất có vai trò quan trọng trong sự tăng trưởng và tái tạo mô. Vậy nên nếu dùng loại quả này thường xuyên sẽ có tác dụng trong việc tăng cường sức đề kháng, làm bền mạch máu và nhanh lành vết thương cực hiệu quả.

Chữa chứng rối loạn chuyển hóa hiệu quả

Trái quách có khả năng giúp đỡ hỗ trợ trong việc kiểm soát đường huyết và mỡ máu. Do đó góp phần không nhỏ trong việc điều trị những bệnh lý chuyển hóa bao gồm: tăng huyết áp, tiểu đường và rối loạn mỡ máu.

Cách sử dụng trái quách

Trái quách có thể ăn non trực tiếp bằng cách đập vỏ, lấy phần thịt có màu trắng đục rồi chấm với muối ớt và mắm đường. Ngoài ra người ta còn sử dụng trái non còn xanh ăn kèm với rau sống ví dụ như chuối chát. Theo dân gian thì trái non còn xanh xắt mỏng phơi khô, có thể dùng để chữa trị những bệnh như tiêu chảy. Còn trái chín có thể trị táo bón cũng như điều hòa tiêu hóa.

Khi muốn ăn thì người ta thường sử dụng để bổ hay đập quả lên trên bề mặt cứng để quả có thể nứt ra. Dùng phần thịt quả có màu nâu sậm, thêm đường, đá và thưởng thức như một món giải khát. Lưu ý là khi ăn mọi người nên nhả hạt. Tuy nhiên trong trường hợp nuốt phải hạt với số lượng ít thì bạn cũng đừng quá lo lắng, bởi nó không gây hại tới sức khỏe.

Thông thường khi trái chín có mùi chua rất nồng, nếu ai ngửi không quen sẽ thấy hôi. Khi trái chín hoàn toàn thì có hương vị chua ngọt dịu và hơi có vị của trái cây lên men. Còn quả vừa chín tới sẽ có vị ngọt bùi. Để phân biệt thì mọi người có thể cào nhẹ lớp vỏ màu xám bên ngoài, nếu thấy bên dưới của vỏ có màu nâu thì tức là quả đã chín hoàn toàn, còn nếu quả vừa chín tới thì sẽ có màu nâu nhạt và hơi xanh.

Phần thịt của quả khi chín thường được dùng để ngâm rượu bổ, hỗ trợ tiêu hóa, chống táo bón và mạnh gân cốt.

Lời kết

Trái quách là đặc sản của đồng bằng sông Cửu Long với hương vị rất lạ, rất riêng cùng mùi hương đặc trưng. Đặc biệt là loại quả này còn có nhiều công dụng tốt cho sức khỏe con người. Tuy nhiên thì mọi người cũng nên hỏi ý kiến chuyên gia khi gặp vấn đề không mong muốn trong quá trình sử dụng.